**Kahverengi Kokarcaya Karşı Yerli Hamle | Çiftçiye 'tutSAK' Müjdesi Geldi!**
Çiftçinin Korkulu Rüyasına Yerli Çözüm: Kahverengi Kokarca İçin ‘tutSAK’ Müjdesi!
Türkiye’de tarım sektörünü tehdit eden kahverengi kokarca böceği için sevindirici haber geldi. Avrupa’nın tamamına yayıldıktan sonra ilk kez Artvin ve İstanbul’da görülen istilacı zararlıya karşı, Sakarya Üniversitesi’nde geliştirilen yerli ve milli feromon tuzak sistemi “tutSAK” tanıtıldı. Tarımsal üretimi tehdit eden bu böceğe karşı geliştirilen çözüm, çiftçilere umut verdi.
Kokarcanın Türkiye'ye Yayılması ve Zararları
Ana vatanı Çin, Japonya ve Tayvan olan kahverengi kokarca böceği, yıllar içinde Amerika ve Avrupa’nın tamamına yayıldıktan sonra 2017 yılında Artvin ve İstanbul'da tespit edildi. Şu anda Türkiye'de 17 ilde görülen bu zararlı, özellikle fındık başta olmak üzere yüzlerce bitki türüne zarar veriyor. 2024 yılı itibarıyla fındık rekoltesinde %30-35 oranında düşüşe ve çürük fındık oranında %40’a varan artışa neden olan bu böcek, üreticilerin büyük maddi kayıplar yaşamasına sebep oldu.
2025 yılı için ise uzmanlar, kahverengi kokarcanın zararlı etkilerinin %50 ila %75 arasında artabileceğini öngörüyor. Bu da, özellikle Karadeniz Bölgesi’nde geçimini fındıktan sağlayan çiftçiler için büyük bir tehdit anlamına geliyor.
Yerli ve Milli Tuzak: “tutSAK”
Bu tehlikeye karşı çözüm arayışları sonuç verdi. Sakarya Üniversitesi bünyesindeki bilim insanları, Amerika ve Kosta Rika'dan sonra dünyada üçüncü olarak feromon bazlı bir sistem geliştirmeyi başardı. “tutSAK” adı verilen bu sistem, cezbedici ve toplanma feromonları ile kahverengi kokarcayı tuzağa çekiyor.
Sakarya Büyükşehir Belediyesi’nin destekleriyle geliştirilen tuzak, artık ithal edilmeyecek ve Türkiye’nin dört bir yanındaki üreticilere sunulacak. Nisan ayının son haftasında 60 bin adet, Mayıs ortasında ise 200 bin adet “tutSAK” piyasaya sürülecek.
Bilimsel Destek ve Detaylar
Sakarya Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Zengin, kokarcanın mantar ya da küf ile öldürülemediğini, bu nedenle böceğin yumurtaları üzerindeki bakterilere odaklandıklarını belirtti. Geliştirilen ürünün yalnızca kahverengi kokarcaya etki ettiğini ve çevre ile insanlar için herhangi bir zararı olmadığını vurguladı. Son testlerin ardından ürün Nisan sonunda çiftçiye sunulacak.
Tarımda Yerli Üretim Gururu
Lansmanda konuşan Sakarya Valisi Rahmi Doğan, "Feromon ithalatında tablet başına 10 dolar ödüyorduk. Artık bu ürünü kendi ülkemizde üretmek bizim için büyük bir ekonomik avantaj," dedi.
Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Alemdar ise tarımı sadece üretim değil, geleceğin yatırımı olarak gördüklerini belirterek, "Yol yapmak kadar üreticiyi desteklemek de bizim görevimiz. ‘tutSAK’ bu anlayışın bir ürünüdür," şeklinde konuştu.
Törene Yoğun Katılım
SAÜ Kongre Merkezi’nde düzenlenen tanıtım törenine, Vali Rahmi Doğan, Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Alemdar, Cumhuriyet Başsavcısı Hasan Uğurlu, milletvekilleri, rektörler, tarım il müdürleri, çiftçiler ve akademisyenler yoğun ilgi gösterdi.
Sık Sorulan Sorular
Kahverengi kokarca nedir, nerelerde görülür?
Kahverengi kokarca, ana vatanı Asya olan istilacı bir böcektir. Türkiye'de özellikle Karadeniz bölgesinde fındık üretimini tehdit etmektedir.
tutSAK nedir? Ne işe yarar?
Sakarya Üniversitesi tarafından geliştirilen, kokarcaları cezbedip toplayan yerli ve milli feromon tuzaktır. Kahverengi kokarca mücadelesinde çevreye zarar vermeden etki gösterir.
Ne zaman piyasaya sürülecek?
İlk parti Nisan sonunda (60 bin adet), ikinci parti ise Mayıs ortasında (200 bin adet) dağıtılacak.
İthal feromonlar pahalı mıydı?
Evet. Her bir feromon tabletinin yurt dışı maliyeti 10 dolar civarındaydı. Yerli üretim ile ciddi bir döviz tasarrufu sağlanacak.