Diğer hayvan türlerinin aksine, koyunlar özellikle iç ve dış parazitler tarafından tehlike altındadır. Koyunlardaki kayıpların ana nedeni iç parazit yükleridir. Klinik olarak sorun gözükmeyen rahatsızlık göze  çarpmayan çiftliklerden alınan dışkı örneklerinin %50'sinden fazlasında parazitlerin gelişim aşamaları düzenli olarak tespit edilebilir. Hayvanların dışkıları anormal gözükmeyebilir.

Koyun hastalığının belirtileri nelerdir?

Koyunlarda veba hastalığının belirtileri nelerdir?

Hasta koyuna ne yapılır?

Koyunlarda scrapie hastalığı nedir?

Koyunlarda Görülen Hastalıklar ve Korunma Yöntemleri

Koyun yetiştiriciliği, tarım ve hayvancılık sektöründe önemli bir yer tutar. Koyunlar hem et hem de yün üretimi için tercih edilen hayvanlar arasında yer alır. Ancak, koyunların sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmesi için hastalıkların kontrol altında tutulması ve gerekli tedbirlerin alınması gereklidir. Koyunlarda görülen bazı hastalıklar hem sürünün verimliliğini düşürmekte hem de ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Bu yazıda koyunlarda sık görülen hastalıklar, belirtileri ve korunma yöntemleri ele alınacaktır.

1. Bruselloz (Brucella Melitensis)

Bruselloz, koyunlarda ve diğer çiftlik hayvanlarında görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Bu hastalığa "Brucella" bakterisi neden olur ve hayvandan hayvana direkt temas yoluyla veya enfekte olmuş süt ürünleri aracılığıyla bulaşabilir. Brusellozun en yaygın belirtileri arasında düşük, doğurganlık sorunları ve yavru atma bulunur.

Belirtiler:

Yavru atma (abort)

Memede iltihaplanma

Doğumdan sonra iyileşmeyen rahim enfeksiyonları

Korunma Yolları:

Aşılama, koyun sürülerini brusellozdan korumanın en etkili yoludur.

Enfekte hayvanların sürüden ayrılması ve veteriner kontrolünde tedavi edilmesi önemlidir.

2. Mavi Dil Hastalığı

Mavi dil, viral bir hastalık olup sinekler tarafından taşınır. Hastalık, özellikle yaz aylarında sıcak ve nemli bölgelerde yaygındır. Mavi dil, koyunlarda ciddi ekonomik kayıplara yol açabilir.

Belirtiler:

Ağız, dil ve burun bölgesinde yaralar

Solunum güçlüğü

Ateş ve iştah kaybı

Ağızdan köpük gelmesi

Korunma Yolları:

Hastalığın taşıyıcılarını kontrol etmek için sineklerle mücadele edilmelidir.

Aşılama, sürüyü mavi dil hastalığına karşı korumanın en etkili yöntemlerinden biridir.

3. Şap Hastalığı

Şap hastalığı, koyunlar arasında hızla yayılan viral bir hastalıktır. Etkisi büyük olan bu hastalık, hayvanların ağız, dil ve tırnak bölgelerinde yaralara neden olur. Türkiye'de de zaman zaman salgınlar halinde görülen şap hastalığı, ciddi ekonomik kayıplara yol açar.

Belirtiler:

Ağız ve dilde yaralar

Tırnaklarda deformasyon ve düşme

İştahsızlık ve halsizlik

Korunma Yolları:

Şap aşısı, hastalığın yayılmasını önlemek için yapılmalıdır.

Karantina uygulamaları, hastalığın yayılmasını engellemede etkilidir.

4. Paraziter Enfeksiyonlar

Koyunlarda iç ve dış parazitler, sağlık problemlerine yol açan başlıca etkenlerdendir. İç parazitler arasında karaciğer kelebekleri, bağırsak kurtları gibi organizmalar bulunurken, dış parazitler bitler, keneler ve sineklerdir. Bu parazitler koyunlarda anemi, kilo kaybı ve ölüm gibi sorunlara neden olabilir.

Belirtiler:

Kilo kaybı ve zayıflık

Anemi (kan kaybı)

Kıllarda dökülme ve deride yaralar

Korunma Yolları:

İç ve dış parazitler için düzenli ilaçlama yapılmalıdır.

Parazitlerin yoğun olduğu dönemlerde sürüler meralardan uzak tutulmalıdır.

5. Pneumoni (Zatürre)

Koyunlarda görülen zatürre, genellikle kötü hava koşulları, aşırı soğuk, nemli ortamlar ve kötü beslenme gibi faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar zatürreye yol açabilir. Özellikle kuzular arasında ölüm oranını artıran bu hastalık, yetişkin koyunlarda da ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Belirtiler:

Hızlı nefes alma

Öksürük ve burun akıntısı

Yüksek ateş

Halsizlik

Korunma Yolları:

Koyunlar için barınakların havalandırması iyi olmalı ve nem kontrol altında tutulmalıdır.

Aşılama ve düzenli veteriner kontrolleri ile hastalık önlenebilir.

6. Enterotoksemi (Çelme)

Enterotoksemi, Clostridium perfringens bakterisinin neden olduğu ve genellikle ani ölümlerle sonuçlanan bir hastalıktır. Özellikle iyi beslenen koyunlarda, özellikle kuzularda sık görülür. Bu bakteri, bağırsaklarda ürettiği toksinlerle hayvanların ani ölümüne neden olur.

Belirtiler:

İştah kaybı

Depresyon ve halsizlik

Ani ölümler

Korunma Yolları:

Aşılama, bu hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemdir.

Yüksek enerjili yemlerin kontrollü bir şekilde verilmesi önemlidir.

7. Koyunlarda Mastitis (Meme İltihabı)

Mastitis, koyunlarda özellikle laktasyon döneminde meme bezlerinin iltihaplanması durumudur. Bakteriyel enfeksiyonlar veya travmalar bu hastalığa yol açabilir. Mastitis, hem süt verimini düşürmekte hem de hayvanın sağlığını tehlikeye atmaktadır.

Belirtiler:

Memede kızarıklık ve şişlik

Süt veriminde azalma

Memede ağrı ve sıcaklık artışı

Korunma Yolları:

Hijyenik şartlar altında sağım yapılmalıdır.

Enfekte koyunlar tedavi edilmeli ve sürüden izole edilmelidir.

elidir.