Kuzey Atlantik'teki 'Soğuk Leke' Ne Anlama Geliyor?
Okyanus yüzeyinde ısınmaya karşı koyan bu gizemli bölge, iklim sistemleri için büyük bir tehlikenin habercisi olabilir
Küresel deniz yüzeyi sıcaklıklarının neredeyse her yerde yükseldiği çağımızda, Grönland’ın hemen güneyinde ortaya çıkan soğuk bir bölge, bilim insanlarını endişelendiriyor. Kuzey Atlantik’teki bu “soğuk leke”, 120 yıldır ısınmayan, hatta hafifçe soğuyan nadir bölgelerden biri. Uzmanlara göre bu anormallik, dünya iklim sistemi için çok daha büyük bir sorunun göstergesi olabilir: AMOC’nin yavaşlaması.
Soğuk leke nedir?
Deniz yüzeyi sıcaklıklarının renkli haritalarında sıklıkla görülen kırmızı alanlar sıcaklığı temsil ederken, Grönland’ın güneyinde yer alan mavi renkli “soğuk leke”, diğer bölgelerin aksine soğumaya devam ediyor. Bilim insanları bu lekenin geçici olmadığını, yaklaşık bir asırdır orada olduğunu belirtiyor.
AMOC nedir ve neden bu kadar önemli?
Atlantik Meridyen Devrilme Dolaşımı (AMOC), sıcak suyu yüzeyden kuzeye, soğuk ve tuzlu suyu ise derinliklerden güneye taşıyan devasa bir okyanus akıntı sistemidir. AMOC, Avrupa’nın ılıman ikliminin sürdürülmesinde kritik rol oynar. Bu sistemin en bilinen bileşeni ise Körfez Akıntısı’dır.
Bilim insanlarına göre atmosferin ısınması, AMOC’yi destekleyen soğuk kuzey sularının azalmasına neden oluyor, bu da sistemin yavaşlamasına zemin hazırlıyor. AMOC’nin zayıflaması ise Avrupa’da sıcak hava dalgaları, Kuzey Amerika’da deniz seviyesi artışı gibi çok sayıda aşırı hava olayına yol açabilir.
AMOC gerçekten yavaşlıyor mu?
Bilimsel gözlemler henüz net bir sonuca ulaşmış değil. Ancak bazı araştırmalar, Grönland’ın güneyindeki bu soğuk bölgenin AMOC’nin zayıfladığını gösteren bir işaret olabileceğini savunuyor. Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü’nden Stefan Rahmstorf, bu bölgedeki soğumanın modellerle uyumlu olduğunu ve AMOC'nin yavaşladığının güçlü bir göstergesi olabileceğini söylüyor.
Tüm bilim insanları aynı fikirde mi?
Hayır. Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’nden Chengfei He, deniz yüzeyi sıcaklığının atmosferik faktörlerden de etkilenebileceğini vurguluyor. Örneğin soğuk batı rüzgarlarındaki artış, yüzey sıcaklıklarını düşürebilir. Ancak He de AMOC’nin özellikle okyanus altı sıcaklıklarında etkili olabileceğini kabul ediyor.
Soru-Cevap: Soğuk Leke ve AMOC Hakkında Merak Edilenler
Soğuk leke nedir?
Grönland’ın güneyinde, deniz yüzeyi sıcaklıklarının 120 yıldır soğumaya devam ettiği anomalik bir bölgedir.
Neden önemli?
Bu bölge, AMOC adlı küresel okyanus akıntı sisteminin sağlığı hakkında sinyaller verebilir.
AMOC neden yavaşlıyor olabilir?
Küresel ısınma, kutuplardaki soğuk ve tuzlu su oluşumunu azaltıyor. Bu da AMOC’nin gücünü kaybetmesine yol açabilir.
Eğer AMOC yavaşlarsa ne olur?
Avrupa'da daha sert hava olayları, Amerika kıyılarında daha hızlı deniz seviyesi yükselmesi gibi sonuçlar doğabilir.
Kesin olarak yavaşladığını biliyor muyuz?
Hayır. Ölçümler karmaşık ve yetersiz. Ancak modellemeler ve dolaylı veriler AMOC’nin zayıfladığına işaret ediyor.
#soğukleke #AMOC #iklimdeğişikliği #okyanusakıntıları #küreselısınma #Grönland #KuzeyAtlantik #iklimhaberleri
Meta açıklama:
Kuzey Atlantik’teki soğuk leke nedir? Grönland’ın güneyinde ortaya çıkan bu anormallik, Atlantik Meridyen Devrilme Dolaşımı (AMOC)’nin zayıfladığına dair bir işaret olabilir mi? İşte bilimsel analiz…