Sığırlarda Yüksek Patojeniteli Kuş Gribi
Sığırlarda Yüksek Patojeniteli Kuş Gribi (HPAI): Endişeler ve Alınması Gereken Önlemler
Dünyanın farklı bölgelerinde devam eden Yüksek Patojeniteli Kuş Gribi (HPAI) vakaları, özellikle sığırlarda görülmeye başlanmasıyla uluslararası toplumda endişe yaratıyor. Kümes hayvanları ve yabani kuşlarda yaygın olarak görülen HPAI, zaman zaman memelilere de bulaşabilmektedir. Son olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde süt sığırlarında tespit edilen H5N1 kuş gribi vakaları, hem hayvancılık sektörü hem de halk sağlığı açısından riskleri gündeme getirdi.
HPAI'nin Sığırlarda Görülen Belirtileri
HPAI’ye yakalanan sığırlar genellikle asemptomatik kalabilir, ancak bazı durumlarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Süt üretiminde azalma
Daha koyu ve kolostrum benzeri süt
İştahsızlık
Uyuşukluk
Ateş ve susuzluk
Bu belirtiler, genellikle spesifik olmayan klinik işaretler olsa da, H5N1 virüsünün memelilere adapte olma potansiyelini işaret edebilir. Bu durum, virüsün insanlara veya diğer çiftlik hayvanlarına yayılma riskini artırabileceği anlamına gelmektedir.
Enfekte Süt ve Bulaşma Riskleri
Araştırmalar, HPAI ile enfekte olan ineklerden elde edilen çiğ süt ve süt ürünlerinin yüksek risk taşıdığını göstermiştir. Enfekte süt, kediler, kümes hayvanları ve diğer çiftlik hayvanları arasında yatay virüs bulaşmasına yol açabilir. Bu nedenle, yalnızca sağlıklı ineklerden elde edilen sütlerin ticarileştirilmesi gerekmektedir.
Önleyici Tedbirler ve Öneriler
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH), HPAI’nin yayılmasını önlemek ve riskleri azaltmak için aşağıdaki önlemleri öneriyor:
Gözetim ve Tanı:
Kuş gribi belirtileri gösteren sığır ve diğer hayvan türlerinde HPAI’nin ayırıcı tanı olarak değerlendirilmesi.
Şüpheli vakaların WOAH’a rapor edilmesi.
Virüsün genetik dizilerinin kamuya açık veri tabanlarında paylaşılması.
Biyogüvenlik Uygulamaları:
Hayvancılık işletmelerinde hijyen ve güvenlik önlemlerinin artırılması.
Enfekte ineklerden elde edilen çiğ süt veya süt ürünlerinin hayvan beslenmesinde veya insan tüketiminde kullanılmaması.
Kişisel Koruma:
Hasta hayvanlarla veya ürünleriyle temas eden kişilerin koruyucu ekipman kullanması.
Maruz kalan kişilerin diğer hayvan tesislerini ziyaret etmeden önce önlem alması.
Aşılama ve Kontrol Önlemleri:
Kanatlı hayvanların aşılanması gibi ek kontrol yöntemlerinin uygulanması.
Hastalığın bulaşmasını önlemek için enfekte hayvanların izole edilmesi.
HPAI’nin Memelilere Adapte Olma Riski
HPAI’nin memelilere daha iyi adapte olma potansiyeli, özellikle insan sağlığı için tehdit oluşturabilir. Şu ana kadar virüsün insanlara veya memelilere özgü bir adaptasyon sergilediğine dair bir kanıt bulunmamakla birlikte, bu riskin göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. WOAH, bu durumun ciddiyetle izlenmesi ve dezenformasyonun önlenmesi gerektiğine dikkat çekmektedir.
Uluslararası Ticaret ve Risk Yönetimi
WOAH, sağlıklı sığırların ve ürünlerinin uluslararası ticaretine yönelik gereksiz kısıtlamaların uygulanmaması gerektiğini belirtmektedir. İthalat risk yönetimi, bilimsel verilerle desteklenmeli ve uluslararası standartlarla uyumlu olmalıdır.