Türkülerin Hikayeleri

12 Aralık 2022 - 17:36

Önemli nazım türlerinden olan türküler, halk şiirlerinin ezgilerle söylenmesidir. Sevda, aşk, ölüm, ayrılık, gurbet gibi duyguları dile getiren türküler, bir olay üzerine yakılır. Türkülerin başlangıçta bir yakıcısı mutlaka bulunur. Peki, dilere pelesenk olmuş Türkülerin hikayelerini biliyor musunuz?

Bir duygunun üzerine yakılan türkülerin zamanla yakıcıları ve hikayesi unutuluyor ve bazı derlemelerle topluma mal oluyor. Ağızdan ağza yayılan türkülerin derlemeler nedeniyle hikayelerini tespit etmek güçleşirken yalnızca ezgi ve sözler üzerinde duruluyor. Hikayeleri unutulan türküler araştırmalara da konu oldu. Araştırmada türküler üzerinde çalışmalar yapılarak hikayeleri tespit edildi.

Hikayeli Türküler Ağıt Özelliğini Taşıyor

Nesilden nesile aktarılan bir sosyal miras olan kültürümüzde türküler önemli bir yer teşkil ediyor. Kültür temsilcisi olan türküler, gelenek, görenek ve yaşam tarzlarının gelecek nesillere aktarılmasını sağlanmasında önemli bir rol oynuyor. Türkülerin büyük bir kısmının bir acı ve beklenmedik bir ölümün ardından söylendiği biliniyor. Bu özelliğiyle türküler ağıt özelliğini taşıyor.

Hikayeli Türküler Ölümü Anlatıyor

Çeşitli kaynaklardan yararlanarak hikayesi tespit edilen hikayelerin yirmi beş tanesinde ölüm temasının işlendiği görülüyor. Diğer tespit edilen hikayeli türkülerde de temalar, ayrılık, hüzün ve göç yoğunluklu olarak karşımıza çıkıyor. Bir acıyı anlatmasından dolayı hikayelerin ağıt özelliği taşıdığı yapılan araştırmada da ortaya koyuluyor. Genç yaşta ölüm, ölenin kötü kaderi, ölenin iyi yönleri, şanssızlığı gibi olaylar üzerinde duruluyor.

HİKAYELİ TÜRKÜLER

Erzincan’a Girdim Türküsü

En çok sevilen uzun hava türküleri arasında yer alan ‘Erzincan’a Girdim Türküsü’ Birinci Dünya Savaşı yıllarında Erzurum’un Ruslar tarafından alındıktan sonra Erzincan’a ilerledikleri için Erzincan’ın güzel bağlarının terk edilmesinden duyulan hüzün ve acıyı dile getirir.

Erzincan’a Girdim Türküsü Sözleri

Erzincan’a girdim ne güzel bağlar

Erzurum’a vardım dumanlı dağlar

Elleri koynunda bir güzel ağlar

Oy anam anam hallarım yanam

Yüce dağ başında çadır açarım

Nazlım seni alır buradan kaçarım

Kahve bulamazsam kenger içerim

Oy anam anam hallarım yanam

Anama söyleyin lamba yakmasın

Çuha şalvarıma uçkur takmasın

Oğlum gelir diye yola bakmasın

Oy anam anam hallarım yanam

Necip’in Türküsü

Annesi, kız kardeşi ve ağabeyi ile birlikte bir köyde yaşayan ve fakir bir köylü olan Necip, köyden zengin bir ailenin kızına sevdalanır. Annesi ve ağabeyi kızı istemeye gider. Necip fakir olduğu için ailesi kızı vermez. Borca girerek ailesi kızı Necip’e alır. Bu borcun ödenmesi için köyde imkan olmadığı için gurbete gidilmesi gerekir. Ağabeyi gurbete gitmek istese de Necip kendisinin gitmesinin doğru olacağını söyleyerek İstanbul’a gider. Uzun bir süre sonra Necip’ten haber gelmemesinin üzerine ağabeyi uydurma bir mektupta Necip’in öldüğünü yazar. Necip’in karısı çok üzülüp ağlar. Ağabeyinin ise planı farklıdır. Necip’in karısına genç yaşta olduğunu evlenmesi gerektiğini söyleyerek başkasıyla evlenmek yerine kendisiyle evlenmesini teklif etti. Dul kaldığını düşünen genç kadın çaresizce evlenmeyi kabul eder ve evlenirler.

Necip bir süre sonra borç için gerekli olan tüm parayla köyüne döner. Köylülerden biri Necip’i görür ve olanları anlatır. Bunları duyan Necip olduğu yere yığılır. Olanların etkisiyle Necip aklını yitirir. Karısını görünce düzeleceği düşüncesiyle ağabeyinden izin isterler. Ağabeyi kız kardeşine bir tabanca verip onlarla birlikte odada olması şartıyla müsaade eder. Kız kardeşi tabancayı yengesine verir ve ağabeyi görmeden odadan çıkar. Necip, karısıyla konuştuktan sonra her zaman yatağın altın bulunan kılıcı alır ve intihar eder. Karısı da Necip’in acısına dayanamayıp kanlı kılıç ile canına kıyar.

Necip’in Türküsü Sözleri

Söyleyin ahbaplar gelsin yanıma

Rahat rahat bade için canıma

Getirin Leyla’yı koyun koynuma